Η δυναμική των κομμάτων της Αριστεράς και η κοινοβουλευτική εκπροσώπησή τους στην Ημαθία από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα

Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας, από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 νικητής αναδείχτηκε, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., κόμμα που ανήκει στο χώρο στη Αριστεράς. Το γεγονός αυτό κρίνεται ιδιαίτερης σημασίας καθώς για πρώτη φορά ένα κόμμα του αριστερού χώρου λαμβάνει εντολή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και καλείται να σχηματίσει Κυβέρνηση.

Με αφορμή το παραπάνω ιστορικό γεγονός παρουσιάζονται τα εκλογικά στοιχεία που αποδεικνύουν τη δυναμική των κομμάτων της Αριστεράς στην Ημαθία από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Τα στοιχεία παρουσιάζονται αθροιστικά και αφορούν τα κόμματα που συμμετείχαν στην εκάστοτε κοινοβουλευτική περίοδο.

Σύμφωνα με αυτά, από την πρώτη εκλογική αναμέτρησης της Μεταπολίτευσης (17 Νοεμβρίου 1974) η Ενωμένη Αριστερά του Ηλία Ηλιού έλαβε ποσοστό 8,36%. Στις επόμενες εκλογές (20 Νοεμβρίου 1977) η Αριστερά εκπροσωπήθηκε από δύο σχηματισμούς. Πρόκειται για το Κ.Κ.Ε. και για τη Συμμαχία των Αριστερών και Προοδευτικών Δυνάμεων, στην οποία συμμετείχαν το ΚΚΕ Εσωτερικού, η ΕΔΑ και τέσσερα μικρότερα σχήματα (η Σοσιαλιστική Πορεία, η Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία, η Χριστιανική Δημοκρατία). Το Κ.Κ.Ε. έλαβε ποσοστό 8,45% και η Συμμαχία 2,03%.

Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980 πραγματοποιήθηκαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις (18 Οκτωβρίου 1981 και 2 Ιουνίου 1985). Τα ποσοστά των κομμάτων της Αριστεράς στην Ημαθία ακολούθησαν το ευρύτερο εθνικό πλαίσιο και διαμορφώθηκαν ως εξής. Στις εκλογές του ’81 το Κ.Κ.Ε., υπό τον Χαρίλαο Φλωράκη έλαβε 10,22%, ενώ το Κ.Κ.Ε. εσωτερικού δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή. Στις εκλογές το ’85 το ποσοστό του Κ.Κ.Ε. διαμορφώθηκε στο 9,13% και του Κ.Κ.Ε. εσωτερικού στο 1,28%.

Το 1989 πραγματοποιήθηκαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις (18 Ιουνίου 1989 και 5 Νοεμβρίου 1989) στις οποίες η Αριστερά παρουσιάστηκε ενωμένη υπό τον Χαρίλαο Φλωράκη στον κομματικό συμμαχικό σχηματισμό με την επωνυμία «Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου». Στον Συνασπισμό συμμετείχαν το ΚΚΕ και η Ελληνική Αριστερά (ΕΑΡ), μετεξέλιξη του ΚΚΕ εσωτερικού. Στις πρώτες εκλογές ο Συνασπισμός έλαβε ποσοστό 11,85% και στις δεύτερες 9,96%.

Η επόμενη δεκαετία ξεκίνησε με την εκλογική αναμέτρηση της 8ης Απριλίου 1990. Σε αυτές ο Συνασπισμός έλαβε ποσοστό 9,65%. Λίγο αργότερα το Κ.Κ.Ε. αποχώρησε από το Συνασπισμό και το 1991 εξελίχθηκε σε κόμμα. Ως κόμμα συμμετείχε για πρώτη φορά στις εκλογές του 1993 (10 Οκτωβρίου 1993), οπότε έλαβε ποσοστό 4,34 %, ενώ ο Συνασπισμός δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 3% για να εισέλθει στη Βουλή. Τρία χρόνια αργότερα (22 Σεπτεμβρίου 1996) η Αριστερά εκπροσωπήθηκε στη Βουλή από το Κ.Κ.Ε. και το Συνασπισμό με ποσοστά 5,62% και 3,37% αντίστοιχα. Τότε, εξελέγη και η πρώτη βουλευτής από το Νομό Ημαθίας προερχόμενη από το Κ.Κ.Ε. η κα. Μαρία Μπόσκου.

Στη δεκαετία του 2000 πραγματοποιήθηκαν τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις. Στην πρώτη (9 Απριλίου 2000) το Κ.Κ.Ε. έλαβε ποσοστό 5,03% και ο Συνασπισμός 2,13%. Στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση (7 Μαρτίου 2004) το Κ.Κ.Ε. αύξησε οριακά το ποσοστό του και έλαβε 5,35%. Στις εκλογές συμμετείχε για πρώτη φορά ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α), ένα νέο εκλογικό συμμαχικό σχήμα. Σε αυτό το σχήμα συμμετείχαν εκτός από τον Συνασπισμό, που ήταν το μεγαλύτερο κόμμα, η ΑΚΟΑ, η Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς (ΚΕΔΑ),η Διεθνιστική Εργατική Αριστερά (ΔΕΑ), οι Ενεργοί Πολίτες και άλλοι πολιτικοί φορείς. Το σχήμα παρουσιάζοντας μειωμένη δυναμική σε σχέση με τα ποσοστά που έλαβε ο Συνασπισμός στο παρελθόν έλαβε 1,89%, ενώ σε Πανελλήνιο επίπεδο αύξησε οριακά την επιρροή του. Τρία χρόνια αργότερα (16 Σεπτεμβρίου 2007) τα κόμματα της Αριστεράς αυξάνουν σημαντικά τα ποσοστά τους στην επικράτεια και στην Ημαθία. Το Κ.Κ.Ε. έλαβε ποσοστό 7,58% και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. 3,15%. Στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση της δεκαετίας (4 Οκτωβρίου 2009) το Κ.Κ.Ε. έλαβε 6,91% και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. 3,18%.

Στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις οι οποίες εντάσσονται μέσα στη λεγόμενη «μνημονιακή περίοδο» το κλίμα άλλαξε χαρακτηριστικά. Τότε εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό στο χώρο της Αριστεράς ένας νέος κομματικός σχηματισμός η «Δημοκρατική Αριστερά», η οποία προέκυψε από την αποχώρηση της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» του Συνασπισμού, τον Ιούνιο του 2010. Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αναδεικνύεται σε δεύτερο κόμμα και για πρώτη φορά κόμμα της Αριστεράς αναλαμβάνει τη θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Στην Ημαθία ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αναδείχτηκε τρίτο κόμμα με ποσοστό 12,98%. Επίσης, το Κ.Κ.Ε. έλαβε 9,02% και η Δημοκρατική Αριστερά 5,96%. %. Από την εκλογική αναμέτρηση αναδείχτηκαν δύο βουλευτές από το χώρο της Αριστεράς ένας από το ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και ένας από το Κ.Κ.Ε. Πρόκειται για τις Ξανθίπη Καρανίκα και Ιωάννα Ταμπάκη Σοφρόνωφ.

Ένα μήνα αργότερα στις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 τα ποσοστά της Αριστεράς αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κατέλαβε και πάλι τη 2η θέση και τα ποσοστά του στην Ημαθία ανήλθαν στο 23,63% ακολουθώντας αυτή τη φορά τα ποσοστά της Επικράτειας. Τέλος, η Δημοκρατική Αριστερά, έλαβε 4,91% και το Κ.Κ.Ε. 4,29%.

Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αναδείχτηκε πρώτο κόμμα. Τα εκλογικά ποσοστά του στην Ημαθία ανήλθαν σε 33,94% και εξέλεξε τρεις βουλευτές. Επίσης, το Κ.Κ.Ε. έλαβε 4,92%, σημειώνοντας μικρή αύξηση των ποσοστών του στο Νομό.

* Τα ποσοστά που αναφέρονται παραπάνω αφορούν το Νομό Ημαθίας.

** Με αφορμή την εκλογική αναμέτρηση της 15ης Ιανουαρίου 2015 τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (Α.Σ.Κ.Ι.) δημιούργησαν ένα αφιέρωμα με τίτλο "Εκλογές και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της Αριστεράς (1974-2015)", το οποίο μπορείτε να δείτε εδώ.