Αρχοντικά της Βέροιας – Το Μπικελάδικο σπίτι

Μια από τις γνωστές, αρχοντικές, οικογένειες της Βέροιας ήταν και αυτή των Μπικέλα ή Μπεκέλα ή Βικέλα. Οι πρώτες πληροφορίες για την οικογένεια ανάγονται στον 18ου αιώνα. Κάποιες από αυτές αφορούν το πρόσωπο του «Χατζή Μανόλη Μπικέλλα», άνδρα πλούσιο, ευγενή και λόγιο, ο οποίος πέθανε το 1762. Άλλες πάλι σχετίζονται με τον Σταμάτιο Μπικέλλα ή τον Ιωάννη Μπεκελλίδη, καθώς επίσης και τον Δημήτριο Μπικέλλα, γιο του προαναφερθέντος Χατζή Μανόλη. Ο συγκεκριμένος Δημήτριος Μπικέλλας, πιθανότατα, βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο βαμβακερών υφασμάτων και προσοψίων. Εκεί, γεννήθηκε ο γιος του Εμμανουήλ, ο οποίος παντρεύτηκε την κόρη του Γιαννιώτη Γεωργίου Μελά. Από το γάμο των δύο προήλθε ο γνωστό λόγιος Δημήτριος Βικέλας.

Η οικογένεια των Βικέλα διατηρούσε στη Βέροια την πατρική της οικία. Τούτο συνέβαινε ως τα μέσα (;) περίπου του 20ου αιώνα, οπότε και αυτή, μαζί με άλλες κατεδαφίστηκαν, λόγω φθορών, αλλά και προς εφαρμογή του νέου ρυμοτομικού σχεδίου πόλεως, το οποίο μεταξύ άλλων, όριζε και τη διάνοιξη νέων οδών. Το αρχοντικό της οικογένειας Βικέλα βρισκόταν επί της οδού Αγίου Δημητρίου.  Αρκετά στοιχεία για την αρχιτεκτονική του σπιτιού δίνει ο Δημήτριος Βικέλας, περιγράφοντας την επίσκεψή του στη Βέροια το 1901. Το αρχοντικό, σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, κατεδαφίστηκε περί το 1950, αφού ο Αλέξανδρος Λέτσας, ο οποίος εξέδωσε μελέτη για το Δημήτριο Βικέλα, το 1951, αναφέρει ότι το αρχοντικό δεν υπήρχε. Σύμφωνα με το Γ. Χιονίδη, η αναφερόμενη από τον Χριστοδούλου χρονολογία 1959 πιθανόν να αφορά στην χρονολογία διάνοιξης των θεμελίων της νέας οικοδομής. Προς την υπόθεση της κατεδάφισης προ του 1959 έρχεται να συνδράμει και το γεγονός ότι ο καθηγητής Μουτσόπουλος στη μελέτη του για την αρχιτεκτονική της Βέροιας δεν αναφέρεται στο αρχοντικό του Βικέλα, ούτε στο φωτογραφικό του αρχείο έχει εντοπιστεί, μέχρι στιγμής, φωτογραφικό ή άλλο υλικό. Οι μόνες αναφορές που γίνονται στο έργο του αφορούν ορισμένα δείγματα αυτού, όπως σπαράγματα από το ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο ταβάνι και η θύρα του.

 

Παρακάτω ακολουθεί η περιγραφή του αρχοντικού από τον Δημήτριο Βικέλα.

"Τὸν Σεπτέμβριον του 1901 ἐπεσκέφθην τὴν Βέροιαν […] Ἀλλά τὸ ὄνομα τῆς οἰκογενείας δὲν ὑφίσταται πλέον, μένει ὄμως εἰς τὴν οἰκογενειακὴν οἰκίαν, ἡ ὀποία ἐξακολουθεῖ νὰ λέγεται τὸ Μπικελάδικο σπίτι. Κειμένη ἐπί στενῆς λιθοστρώτου ὀδοῦ, διατηρεί εἰσέτι τὴν ἐπιβλητικότητά της. Ἡ ἐπί τῆς ὀδοῦ θύρα φέρει ἀκόμη όλα τὰ μεγάλα καρφιά, τὰ ὀποία τὴν ἐθωράκιζαν· ὁ δὲ στερεός τοῖχος τοῦ ἰσογείου ὑψοῦται χωρὶς παράθυρα μέχρι του πρώτου πατώματος. Αἱ τοιαῦται προφυλάξεις μαρτυροῦν τὴν ἔλλειψιν ἀσφαλείας καὶ τὸν φόβον κακοβούλων ἐπιδρομῶν. Εἰς τὰ ὄπισθεν τοῦ πρώτου καὶ δευτέρου πατώματος ἐκτείνεται καθ’ ὄλον τὸ μήκος τῆς οἰκίας εὐρεῖα στοά ὑπόστεγος. Εἰς τὸ ἄκρον τῆς στοᾶς τοῦ δευτέρου πατώματος κεῖται ἡ αἴθουσα ὑποδοχῆς. Ἡ πλούσια διακόσμησις τῶν τοίχων καὶ τῆς ἐπιχρύσου ὀροφῆς, ἡ γλυπτή ξυλεία, εἶναι ἔνδειξις τῆς εὐπορείας τῶν πρώτων ἰδιοκτητῶν. Μεταξύ δύο παραθύρων τῆς αἰθούσης εἶχε ζωγραφηθῇ ἐπί τοῦ τοίχου ἐπιγραφή, δυσανάγνωστος σήμερον, ἐκ τῆς ὀποίας φαίνεται ὄτι ἡ αἴθουσα διεκοσμήθη κατά τὸ 1773".

Οι φωτογραφίες από το φακό του Αριστοτέλη Ζάχου και το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη

 

Επικοινωνία - Όροι χρήσης

Επικοινωνία 

Διεύθυνση
Παύλου Μελά & Μπιζανίου Βέροια Τ.Κ 591 00
Τηλέφωνο  
2331078127 - 2331078100
Email: info@veriahistory.gr
Όροι Χρήσης
Ιστοσελίδας
 

Δήλωση προστασίας προσωπικών δεδομένων
  Σημείωμα 
Ο δικτυακός χώρος veriahistory.gr βρίσκεται σε περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας και υπόκειται σε συνεχόμενες λειτουργικές και δομικές αλλαγές καθώς και συνεχόμενη προσθήκη περιεχομένου