Θεατρική κίνηση στη Βέροια, από τα τέλη των οθωμανικών χρόνων ως το Μεσοπόλεμο

Η θεατρική κίνηση στη Βέροια, κατά τη νεότερη ιστορία της πόλης, φαίνεται πως ανάγεται στα τέλη των οθωμανικών χρόνων, οπότε μεταξύ των λοιπών καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, εντάσσονται και αυτές που σχετίζονται με το θέατρο, τη διδασκαλία του και την πραγματοποίηση θεατρικών παραστάσεων.

Σύμφωνα με την τοπική ιστοριογραφία, οι πρώτες πληροφορίες για τη θεατρική κίνηση στην πόλη στα τέλη των οθωμανικών χρόνων, ανάγονται στην αρχή της προτελευταίας δεκαετίας του 20ου αιώνα, το έτος 1880. Τότε, ιδρύθηκε στην πόλη η φιλεκπαιδευτική αδελφότητα «Αθηνά», η οποία το έτος 1898 μετονομάστηκε σε «Μέλισσα». Ανάμεσα στις άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες, η «Μέλισσα» έδινε συχνά θεατρικές παραστάσεις στην αίθουσα του Ημιγυμνασίου της πόλης. Τους ρόλους σε αυτές εμψύχωναν διάφοροι Βεροιώτες. Μεταξύ των παραστάσεων που ανέβασε η «Μέλισσα» ήταν «Οι Μυλωνάδες» και «Η Γιαννούλα».

Από την απελευθέρωση της πόλης μέχρι το τέλος του Α΄ παγκοσμίου πολέμου μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα για το οποίο δεν υπάρχουν στοιχεία για την ύπαρξη θεατρικών ομάδων στην πόλη και την αντίστοιχη δραστηριοποίηση τους.Παρά το γεγονός αυτό, θα μπορούσε να υποστηριχθεί με βάση προφορικές, κυρίως, μαρτυρίες, ότι στα χρόνια αυτά, πιθανότατα, υπήρχε τέτοια δραστηριότητα και μάλιστα αυτή θα μπορούσε να συνδυαστεί με το πρόσωπο του δημάρχου της Βέροιας Αντώνιου Σμυρλή, ο οποίος είχε σπουδάσει στη Γαλλία και διατηρούσε σχέσεις με τη Δύση.

Μετά το τέλος του πολέμου εμφανίστηκαν διάφορα πρόσωπα που θέλησαν να ασχοληθούν με το θέατρο. Αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους ήταν η δημιουργία ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας, η οποία έδινε παραστάσεις στην αίθουσα του Γυμνασίου της Βέροιας. Στο ενεργητικό της περιλαμβάνονται τρία θεατρικά έργα μεταξύ των οποίων και «Ο Αρχοντοχωριάτης».

Τη σκυτάλη από την ερασιτεχνική ομάδα ανέλαβε ο φιλοπροοδευτικός σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος», ο οποίος προέκυψε το 1925 από τη συνένωση του μουσικογυμναστικού συλλόγου «Μέγας Αλέξανδρος» με τον φιλολογικό σύλλογο «Ελικώνα». Το πρώτο έργου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν «Οι φοιτηταί» του Γρηγορίου Ξενόπουλου και ακολούθησε το «Μια νύχτα μια ζωή» του Σπύρου Μελά.

Παράλληλα, ο «Μέγας Αλέξανδρος» συνεργαζόταν και με περιοδεύοντες θιάσους, όπως για παράδειγμα ο θίασος του Μωραΐτη. Με τον συγκεκριμένο θίασο δόθηκε παράσταση στην αίθουσα του Γυμνασίου στις 8 Ιανουαρίου 1927, την οποία παρακολούθησε μικρός αριθμός θεατών, λόγω της μη διάθεσης εισιτηρίων από επιτροπές.

Λίγα χρόνια αργότερα, μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα και πάλι, πρωταγωνιστούσε στα θεατρικά δρώμενα της πόλης. Άνθρωποι που συμμετείχαν σε προηγούμενες ομάδες συνασπίστηκαν, αυτή τη φορά προκειμένου να δώσουν παράσταση υπέρ των φυλακισμένων της πόλης. Η ομάδα ανέβασε το έργο του Α. Bisson«Η άγνωστος», στην αίθουσα του Γυμνασίου στις 10 Μαρτίου 1934 και απέσπασε θετικές κριτικές.Άξια μνείας είναι και η προσπάθεια των μαθητριών του ανώτερου Παρθεναγωγείου της Βέροιας, οι οποίες τον Ιούλιο του 1936 παρουσίασαν την Αντιγόνη του Σοφοκλή στην αίθουσα του Γυμνασίου της πόλης.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τις τοπικές προσπάθειες, θεατρικές παραστάσεις παρουσίαζαν στην πόλη και διάφοροι θίασοι, κάποιοι από τους οποίους φαίνεται ότι διέμεναν για αρκετό διάστημα στην πόλη. Κατά την παραμονή τους το κοινό είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει διάφορες καλλιτεχνικές δραστηριότητες μεταξύ των οποίων και θεατρικά έργα. Μια τέτοια περίπτωση σχετίζεται με την επίσκεψη στην πόλη του θιάσου της Τιτίκας Σοφιάδου και Γκόλφως Μπίνη. Μεταξύ των διαφόρων παραστάσεων που έδωσε ο θίασος τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 1931 ήταν και η επιθεώρηση «Το παρασκήνιο». Επίσης, τη Βέροια επισκέφτηκε το χειμώνα του 1934 το καλλιτεχνικό ζεύγος Ν. Καζαντζίδη, το οποίο έδωσε «Φιλολογική Θεατρική Παράσταση» στην αίθουσα του Ζαππείου.