Αποκριά στη Βέροια στο α΄ μισό του 20ου αιώνα

Οι πρώτες ακριβείς πληροφορίες για καρναβαλικές εκδηλώσεις στον 20ο αιώνα προέρχονται από την εποχή του Μεσοπολέμου. Πιο συγκεκριμένα, στα μέσα της δεκαετίας του 1920 το επίκεντρο του καρναβαλιού ήταν η Πλατεία Ωρολογίου. Κάτω από τον «Πύργο του Ωρολογίου»συγκεντρώνονταν οι Βεροιώτες μεταμφιεσμένοι, φορώντας μάσκες διαφόρων ζώων ή πολιτικών προσώπων και διασκέδαζαν με μουσική και χορό, ενώ το πρόγραμμα συμπληρωνόταν με διάφορες θεατρικές παραστάσεις. Παράλληλα, από φωτογραφικά τεκμήρια επιβεβαιώνεται η αρχή του εκδυτικισμού του παραδοσιακού καρναβαλιού, αφού οι καρναβασλιστές μεταμφιέζονται χρησιμοποιώντας στολές που δυτικού τύπου (Εικ. 1). Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά κατά την οποία γίνεται λόγος για μεταμφιέσεις με τη χρήση προσωπείων τα οποία απεικόνιζαν πολιτικούς της εποχής. Επίσης, πολλοί από τους συμμετέχοντες συνέχισαν να μεταμφιέζονται φορώντας παραδοσιακές στολές διαφόρων ειδών.

Κατά τη δεκαετία του 1930 η γιορτή της αποκριάς στη Βέροια συνέχισε στο ίδιο με τα προηγούμενα χρόνια πνεύμα. Επιπλέον στοιχεία για τη συγκεκριμένη περίοδο συλλέγονται και από φωτογραφικά τεκμήρια. Το συγκεκριμένο υλικό πιστοποιεί την αναβίωση των πατροπαράδοτων αποκριάτικων εθίμων στην πόλη και πληροφορεί για τον τρόπο που μεταμφιέζονταν οι Βεροιώτες αυτή την περίοδο. Έτσι, επαληθεύεται η πληροφορία της αναβίωσης του εθίμου των «Καπεταναραίων», του οποίου οι ρίζες βρίσκονται, με τη μορφή που αυτό είναι γνωστό, στα οθωμανικά χρόνια (Εικ. 2). Επίσης, παρατηρείται η αυξανόμενη επιρροή των ξένων προτύπων στην κοινωνία του Μεσοπολέμου, καθώς μειώνεται σταδιακά η χρήση των παραδοσιακών στολών για τις μεταμφιέσεις και προτιμάται η μεταμφίεση σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα.

Πιο συγκεκριμένα, σε μία φωτογραφία, στην οποία εικονίζονται τρία πρόσωπα, διακρίνεται ένας άνδρας, ο οποίος φορά φράκο, ψηλό καπέλο και στο χέρι κρατά μπαστούνι, ενώ τα άλλα δύο πρόσωπα παρουσιάζονται το μεν ένα ως πιερότος, το δε άλλο φαίνεται να φορά στολή η οποία περιέχει τόσο παραδοσιακά, όσο και πιο μοντέρνα στοιχεία (Εικ.3). Η σύνθεση στοιχείων, τόσο από την τοπική παράδοση, όσο και από την ευρωπαϊκή επιβεβαιώνεται και από μια άλλη φωτογραφία η οποία απεικονίζει μαθήτριες, οι οποίες φωτογραφίζονται την περίοδο της αποκριάς του έτους 1932 (Εικ. 4). Στη φωτογραφία απεικονίζονται δεκαπέντε μαθήτριες, εκ των οποίων ορισμένες επέλεξαν για τη μεταμφίεσή τους παραδοσιακές φορεσιές, άλλες πάλι ευρωπαϊκά φορέματα και τέλος άλλες συνδύασαν παραδοσιακές φορεσιές με στοιχεία από ευρωπαϊκά φορέματα και άλλα εξαρτήματα. Άξιο παρατήρησης είναι και το γεγονός ότι οι μαθήτριες της φωτογραφίας ολοκληρώνουν την αποκριάτικη εικόνα τους με έντονο βάψιμο και ορισμένα κοσμήματα.