Το ελεγείο στην προτομή του Ευεργέτη των Σχολών της Βέροιας Δημητρίου Ρακτιβάν

Η Κοινότητα της Βέροιας προκειμένου να τιμήσει τον ευεργέτη Δημήτριο Ρακτιβάν, ο οποίος κληροδότησε στα σχολεία της, 100 λίρες Τουρκίας ετησίως, αποφάσισε να παραγγείλει την προτομή του. Αυτή είναι έργο του Κεφαλονίτη γλύπτη Γεωργίου Μπονάνου και τοποθετήθηκε στον αύλειο χώρο του παλιού μητροπολιτικού μεγάρου ενώ αρκετά χρόνια αργότερα μεταφέρθηκε στη σημερινή θέση, στην είσοδο του Δημαρχείου της πόλης.

Για τον Δημήτριο Ρακτιβάν, ο Βεροιώτης καθηγητής Π. Καπλανίδης συνέταξε ελεγείο, το οποίο χαράχτηκε στη στήλη της προτομής. Με τη μετάφρασή του ασχολήθηκε ο βεροιώτης συγγραφέας κ. Θωμάς Γαβριηλίδης, ο οποίος και παρουσίασε την ελεύθερη απόδοσή του.

ΔΗΜΗΤΡΙΩ ΡΑΚΤΙΒΑΝ ΕΥΕΡΓΕΤΗ
ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΙ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ
ΤΗ Β ’ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΑΩΚΖ
ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΙ Δ’ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
ΤΗ Δ’ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΑΩ Γ
ΕΞ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ
ΟΙ ΣΥΜΠΟΛΙΤΑΙ ΑΥΤΟΥ ΒΕΡΡΟΙΕΙΣ
Ρακτιβάν εστι το σήμα Μακηδόνος, ος πέλεν έρνος
ευθαλές εκ Βερροίης εϋκτιμένης πτόλιος.
Φως γλυκυδερκές ιδών Δημήτριος ηελίοιο
εσθλών εκ γονέων άστει εν επταλόφω
ειθ’ όγε κτησάμενος πινυτήτι συν όλβον οπά­ων
κερδωίου Ερμού χρήσατ' επ’ ωφελίη
Γειναμένην εϋ ρέξας ουδέ τι λήσε Βερροίης
Πιερίδων επέταις δευομένοις τε διδούς
Τίμιος εμπορίη, κεδνός πόσις, οις τεκέεσσι
μειλίχιός τε φίλος πάσι θ’ ομώς εύφρων.
Εξ δε συν εξήκοντα ανύσας βιότου ενιαυτούς
σώματος εξελύθη βη τε δόμους μακάρων
εννέα τεκν' ερατεινά λιπών τοκέων έτι κρείσσω.
Εργα δ’ εής ψυχής αγλαά πάντα μένει.
Και κραδίην μεν έχει Δημητρίου Ευρνάγυιον
άστυ Ερεχθεϊδών, ούπερ έην ναέτης,
Βερροιέες χάριτας δ' αποτίνοντες γ' ομοδήμω
εικόνα είσαντο την δ' δείγμα τι ευσεβείης.
Αθήνησι τη ΙΕ’Δεκεμβρίου ΑΩ Γ (1893)
Ο καθηγητής
Π. Καπλανίδης Βερροιεύς

Ελέυθερη Απόδοση από το Θωμά Γαβριηλίδη

Τον Μακεδόνα του Ρακτιβάν είν’ το μνημείο, που εστάθη
τέκνο της Βέροιας λαμπρό, πόλης καλοχτιομένης.
Το γλυκοθώρητο του ήλιου ο Δημήτριος είδε το φως στην Εφτάλοφη
από γονείς εκλεκτούς. Πλούτο λοιπόν αποκτά
με την περίσσια του σύνεση, του κερδοφόρου ακόλουθος
του ολυμπίοιου Ερμή, κι έκανε χρήση καλή.
Ευεργετεί τη γενέτειρα, δεν λησμονεί και τη Βέροια
στους φιλομούσους πολλά δίνοντας και στους φτωχούς.
Έντιμος έμπορος, φρόνιμος σύζυγος και στα παιδιά του
πράος κι αγαπητός, μα και στους πάντες καλός.
Έζησεν εξηνταέξι στον κόσμο μας χρόνια γεμάτα.
Λεύτερος απ’ το κορμί πάνω στα ουράνια πετά
πίσω του αφήνοντας εννιά παιδιά των γονιών τους ανώτερα
και της ψυχής του λαμπρά όλα τα έργα κρατούν.
Του Ερεχθέα η πλατύδρομη πόλη κρατά του Δημήτριου
σ' όλους γνωστό - την καρδιά, κάτοικος ήταν αυτής.
Όμως και οι Βεροιώτες ευγνώμονες στο συνδημότη τους
τον στήσαν τ' άγαλμα αυτό, δείγμα τρανό σεβασμού.