Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Περδικόβρυσης Αρκαδίας
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
- Εκτύπωση
Από το αρχείο του καθηγητή Νίκου Μουτσόπουλου παρουσιάζουμε φωτογραφικό υλικό και σχέδιο από τη Μονή Τιμίου Προδρόμου Περδικόβρυσης του Νομού Αρκαδίας.
Ιστορικά Στοιχεία
Η μονή Τιμίου Προδρόμου φαίνεται ότι ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα, οπότε και κατασκευάστηκαν η ανατολική, κεντρική και βόρεια πτέρυγα της μονής με τους δύο ορόφους. Πολύ πιθανόν, κυρίως λόγω των κοινών οικοδομικών γνωρισμάτων, τότε να δημιουργήθηκε και η νότια πτέρυγα, που πολλοί πιστεύουν ότι κτίστηκε το 1704.
Το 1696 η μονή ήκμαζε και είχε κερδίσει το σεβασμό των χριστιανών της περιοχής, οι οποίοι αφιέρωναν σε αυτήν κτήματα, χρήματα και ποικίλα αντικείμενα. Το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου ήταν ενοριακό και υπαγόταν στον μητροπολίτη Άργους και Ναυπλίου.
Σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, το Κυνουριακό μοναστήρι του Προδρόμου υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς χρησίμευσε αρκετές φορές ως στρατιωτικό νοσοκομείο για τους αγωνιστές, αλλά και ως καταφύγιο του άμαχου πληθυσμού της περιοχής, καθώς και των οικογενειών των οπλαρχηγών, εξαιτίας της φυσικής του οχύρωσης. Μοναχοί του Τιμίου Προδρόμου συμμετείχαν, μάλιστα, ενεργά στα πεδία των μαχών. Το στράτευμα του Ιμπραήμ που βρισκόταν από τις αρχές Αυγούστου του 1826 στο Άστρος, μετά την αποτυχημένη απόπειρα κατά του Κάστρου που φύλαγε ο Πάνος Ζαφειρόπουλος, πέρασε στον Αγιάννη και το Ξεροκάμπι και έστρεψε την οργή του εναντίον της μονής του Προδρόμου. Εκείνες τις ημέρες είχαν κλειστεί μέσα στο μοναστήρι, εκτός από τους τραυματίες και αρρώστους στρατιώτες, παιδιά, γέροντες και πολλές οικογένειες από τα γύρω χωριά του Καστρίου. Επίσης, βρέθηκε εκεί νοσηλευόμενος τραυματίας, ένας διακεκριμένος άνθρωπος του Αγώνα, ο Αμερικανός φιλέλληνας George Jarvis ή καπετάν «Γεώργης Ζέρβης», όπως ο ίδιος μετέτρεψε το όνομά του. Η σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων είχε τελικά ως αποτέλεσμα την υποχώρηση του εχθρού.
Αρχιτεκτονική
Η μονή, που ανάγει τις απαρχές της στον 10ο ή 11ο αιώνα, είναι κτισμένη σε μεγάλο κοίλωμα γκριζοπράσινου ασβεστολιθικού βράχου. Το μοναστηριακό συγκρότημα του Τιμίου Προδρόμου έχει οικοδομηθεί σύμφωνα με τον παραδοσιακό τύπο της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής, δηλαδή σε σχήμα Π. Τα κτίσματά της, παρά τις κατά καιρούς επεμβάσεις που έχουν γίνει, διατηρούν τα βασικά χαρακτηριστικά της πρώιμης αρχιτεκτονικής τους. Τα κτίρια στην ανατολική και νότια πλευρά είχαν τριώροφη διαμόρφωση, ενώ στη βόρεια διώροφη.
Το κτιριακό συγκρότημα του μοναστηριού με τα κελιά των μοναχών, τις αποθήκες και άλλους χώρους σε δύο επίπεδα, αφήνει στη μέση μια μικρή αυλή. Στο βάθος καταλήγει στο καθολικό και στο περίφημο «Σπήλαιο του Προδρόμου», έσχατο καταφύγιο και οχυρό σε περίπτωση εχθρικής εισβολής. Η τεχνική οξύνοια των Καστριτών μαστόρων επέλεξε δύο σημεία για να κατασκευάσει προμαχώνες, που θα απέκλειαν με τον ελάχιστο δυνατό αριθμό ανδρών τις μοναδικές προσβάσεις προς τη μονή: ένα σημείο στα δυτικά της πύλης, όπου υπάρχει σπήλαιο, και ένα άλλο σημείο, στο υπερκείμενο της μονής οροπέδιο του Ξεροκαμπιού, όπου υπάρχει ένα εξαιρετικά απόκρημνο πέρασμα.
Δίπλα στο καθολικό, ένας στενόμακρος διάδρομος οδηγεί στο «σπήλαιο του Πανός». Το τέλος του σπηλαίου, σύμφωνα με την παράδοση, βρίσκεται στη μονή Μαλεβής. Κοντά στην είσοδο του σπηλαίου -που σχεδόν ολόκληρη είναι σήμερα κλεισμένη από το καθολικό- υπάρχουν τρεις δεξαμενές νερού σε λειτουργία. Η μεγάλη αίθουσα του σπηλαίου, στην οποία υπάρχουν εμφανείς κατολισθήσεις, πιθανόν να χρησίμευε και ως αποθηκευτικός χώρος.
Ωστόσο, ένα από τα ωραιότερα αρχιτεκτονικά στοιχεία της μονής αποτελούν οι δύο υπόγειες στοές και ειδικότερα αυτή που βρίσκεται κάτω από τη δυτική πτέρυγα, όπου κατεβαίνει κανείς από κρύπτη-καταπακτή στο χώρο της κουζίνας. Σε αυτή την υπόγεια στοά, πριν από τις διάφορες μάχες, συγκαλούσαν οι καπεταναίοι συμβούλια και εδώ ελήφθησαν αποφάσεις ιστορικές για την ελευθερία του τόπου.
